جلسه ۲۶ درس اخلاق و خارج فقه استاد فاطمی ۲۲ آبان ۱۳۹۸

by مدیر مطالب سایت | بهمن 18, 1398 12:24 ب.ظ

بسم الله الرحمن الرحیم

الحمد لله رب العالمین، و صلی الله علی محمد و آله الطاهرین

جلسه ۲۶ درس اخلاق و خارج فقه استاد فاطمی حفظه الله

تاریخ: چهارشنبه ۲۲ آبان سال ۱۳۹۸

ساعت: ۱۱ صبح

مکان: موسسه امام صادق علیه السلام پردیسان

بحث اخلاقی:

 

**************

بحث فقه:

تنبیه سوم: آیا ملکیت مالک بر بدل دائمی است؟

آیا این ملکیت دائمی است یا تا زمانیکه تعذر رد بر آن عین هست؟

برخی علماء: اینجا ملکیت نیست. اباحه تصرفات در بدل است زیرا موقتا در اختیار او است.

سوال: چند درصد تصرفات در دست او است؟ اگر بیع آن جایز است پس ملک او است.

مختار: ملکیت هرچند موقت، قول اصوب و صائب است.

سوال: حالا که ضامن بدل را داده الان مالک مبدل می‌شود؟

برخی: بله ضامن هم مالک می شود.

فیه: ‌معاوضه که نیست این. این یک غرامت است که ضامن باید بپردازد. زیرا حائل شد بین مالک و ملک او. معاوضه شرعیه قهریه هم نیست (مثالش دیروز گذشت). هرچند لازم بیاید جمع مالین. قاعده لا ضرر هم به نفع غاصب جاری نیست، پس آنچه غاصب داده در واقع جنبه غرامت دارد. حتی اگر مبدل از مالیت هم خارج شود ارتباطش با مالک، برطرف نمی شود. مثلا ۵ تن سرکه غصب کرد. اتفاقا خمر شد مالیت ندارد خمر ولی از حق ملکیت مالک خارج نشده است.

 

مثال و ثمره بحث:

۲۰ تا گوسفند را غصب کرد الان در دسترس نیست. لا ضرر به کمک مالک می‌آید. ملکیت موقت پیدا می کند.

فرع دیگر:‌ زید آب عمرو را غصب کرد داد به من و وضو گرفتم. دو غَسل انجام دادم موقع مسح مالک می رسد و می‌گوید راضی نیستم. چون جهل به موضوع داشتم وضو را شروع کردم. متوضی یا غاصب می‌گوید: من پول آن را می‌دهم . آنچه به او می دهند غرامت و خسارت است، یا معاوضه؟ اگر معاوضه باشد می تواند مسح کند.

 

اشکال مرحوم نائینی ره:

هر چند مالک راضی نباشد ولی مسح مشکل ندارد زیرا آب در صورت متوضی هست و قابل برگشت نیست و تنها وضو گیرنده می تواند مسح کند و به درد شخص دیگری هم نمی‌خورد غیر این شخص متوضی.

مرحوم بجنوردی ره در القواعد الفقهیة می‌فرماید:‌ این از عجایب است. این آب مالک دارد. تا الان مشکلی نداشت زیرا جهل داشته است. هرچند آب جدیدی بر نمی‌دارد و فقط می خواهد مسح کند.

Endnotes:
  1. http://ostadfatemi.com/wp-content/uploads/2020/02/980822.mp3: http://ostadfatemi.com/wp-content/uploads/2020/02/980822.mp3

Source URL: http://ostadfatemi.com/1398/11/18/%d8%ac%d9%84%d8%b3%d9%87-%db%b2%db%b6-%d8%af%d8%b1%d8%b3-%d8%a7%d8%ae%d9%84%d8%a7%d9%82-%d9%88-%d8%ae%d8%a7%d8%b1%d8%ac-%d8%a7%d8%b5%d9%88%d9%84-%d8%a7%d8%b3/