الحمد لله رب العالمین، و صلی الله علی محمد و آله الطاهرین
جلسه ۶۸ درس اخلاق و خارج اصول استاد فاطمی حفظه الله
تاریخ: چهارشنبه ۲۵ دی سال ۱۳۹۸
ساعت: ۱۱ صبح
مکان: موسسه امام صادق علیه السلام پردیسان
آخوند (ره): وجدان بهترین دلیل بر وجوب مقدمه است. مولا ممکن است توجهش تماماً به ذی المقدمه باشد و به مقدمه هیچ توجهی نکند و از این‌رو امر مستقلی برای آن صادر نکند. گاهی هم به مقدمه التفات می‌کند وهنگام امر به ذی المقدمه امر به مقدمه هم از او صادر می‌شود و این یک بحث مولوی است و از اراده متعلق به ذی المقدمه، اراده دیگری به وجوب مقدمه ترشح می‌کند. (کفایه/ج۱/۲۰۰)
اشکال آیت الله سبحانی حفظه الله: وجدان شهادت می‌دهد که مقدمه واجب نیست. وجدان ما فقط یک اراده را درمی‌یابد و آن هم وجوب ذی القدمه و تعلق امر به آن است. اگر مولا با برده قرار دادی کرده باشد که هر امری که من کردم و تو اطاعت کردی به تو فلان مقدار پاداش می‌دهم. در این‌جا مولا برای انجام متعلق امر فقط یک پاداش به او می‌دهد و برای انجام مقدمات پاداش نمی‌دهد. از این‌جا دانسته می‌شود که فقط یک چیز که همان ذی‌المقدمه است واجب است.
استاد: کلام آیت الله سبحانی حفظه الله خلاف وجدان است. اگر مولا به عبد بگوید برو بازار و بگوید برو به فلان صنف قصابها و از فلانی گوشت را بخر…
دلیل سوم بیان خویی (ره) و نائینی (ره) اجود التقریرات: اراده تشریعیه هم‌طراز اراده تکوینیه است. در اراده تکوینیه شخص مرید خودش به سراغ انجام فعل می‌رود و در اراده تشریعیه با واسطه انجام فعل را اراده می‌کند. مثلا از خدمتکار یا فرزند فعلی را طلب می‌کند. همانطور که در اراده تکوینیه مقدمات باید انجام شود تا ذی المقدمه انجام شود در اراه تشریعیه نیز باید مقدمات انجام شود تا ذی المقدمه محقق شود. از آن‌جا که این دو اراده در یک حکم هستند در اراده تشریعی نیز انجام مقدمه واجب است.
