جلسه ۲۸ درس خارج اصول استاد فاطمی ۳۰ مهر ۱۳۹۹

by مدیر مطالب سایت | مهر 30, 1399 10:04 ق.ظ

بسم الله الرحمن الرحیم

الحمد لله رب العالمین، و صلی الله علی محمد و آله الطاهرین

جلسه ۲۸ درس خارج اصول استاد فاطمی حفظه الله

تاریخ: چهارشنبه ۳۰ مهر سال ۱۳۹۹

[کلاس غیرحضوری]

درس خارج اصول:

بررسی اقوال مرحوم آقای آخوند، شیخ اعظم انصاری، نائینی، خوئی و امام خمینی (ره) در محل نزاع دلالت امر بر فساد

 

بسم اللّه الرّحمن الرّحیم

تقریر خارج اصول استاد فاطمی حفظه اللّه

تقریر کننده: حسن جودی حاجی محمودلو

جلسه ۲۸       ۹۹/۷/۳۰

بررسی قول مرحوم آخوند

نهی تحریمی داخل در عنوان بحث است و نهی تنزیهی هرچند داخل در عنوان نزاع نیست ولی داخل در ملاک محل نزاع است (مثل نهی از صلاة از بعد از اذان صبح تا طلوع آفتاب). زیرا ورود نهی بطور مطلق، انصراف به نهی تحریمی دارد. پس نهی تنزیهی از عنوان خارج می شود ولی ملاک نزاع را دارد. زیرا چیزی که مورد نهی واقع شده، مطلوبیت ندارد و با تقرب به مولا سازگار نیست.

اشکال: منشا انصراف دو چیز است: کثرت استعمال یا کثرت وجود؛ اولا نهی کثرت استعمال در نهی تحریمی ندارد. ثانیا مکروهات کمتر از محرمات نیستند لذا غلبه وجودی نیز ندارد. پس نهی انصراف به نهی تحریمی ندارد.

جواب: این اشکال وارد نیست. زیرا وقتی مولا می گوید فلان عمل منهی عنه است. اولین چیزی که به اذهان متبادر می شود نهی تحریمی است. البته این اشکال از این جهت که منشأ انصراف در نهی کثرت استعمال و کثرت وجودی نیست، صحیح می باشد اما از جهتی دیگر نادرست است و آن اینکه گفتند منشأ انصراف فقط یکی از دو مورد مذکور است که قابل پذیرش نمی باشد بلکه ممکن است همین تبادر در مثال قبل باشد.

نهی نفسی: نهی نفسی داخل در محل نزاع است.

بررسی نهی غیری: ممکن است نهی غیری (مثل نهی از صلاة در صورت نجس بودن مسجد)، اصلی و یا تبعی باشد.

ملاک در تقسیم نهی به اصلی و تبعی:

الف) در مقام اثبات:

واجب غیری اصلی: اگر وجوب (نهی) از خطاب مستقلی فهمیده شود و مدلول به دلالت مطابقی باشد، واجب (نهی) اصلی است.

واجب غیری تبعی: اگر وجوب (نهی) از خطاب دیگر و با دلالت التزامی فهمیده شود، واجب (نهی) تبعی است.

ب) در مقام ثبوت:

واجب غیری اصلی: اگر شیئی بطور مستقل مورد اراده و توجه مولا باشد. مثل لا تصل فی وبر غیر ماکول اللحم

واجب غیری تبعی: اگر شیئی بطور مستقل مورد اراده و توجه مولا نباشد. مثل ازل النجاسه عن المسجد که با دلالت التزامی می فهمیم که نمی تواند نماز بخواند (زیرا مولا نفرموده که لا تصل فی المسجد).

نهی اطلاق دارد و شامل نهی غیری، اصلی و تبعی می شود و فرقی ندارد که ملاک مقام اثبات باشد یا مقام ثبوت؛

بررسی قول مرحوم نائینی

مدعی: این نهی اختصاص به نهی تحریمی نفسی دارد (نه تنزیهی و غیری).

دلیل: بحث ما در این است که آیا نهی دلالت بر فساد می کند یا نه، لذا نهی تنزیهی مناسب با این مقام نیست. البته اگر نهی تنزیهی به ذات عبادت تعلق بگیرد اقتضای فساد دارد زیرا ذات عبادت عملی غیر مطلوب می شود اما در شریعت چنین نهی تنزیهی نداریم.

استاد ^{حفظه الله}: مبنای مرحوم نائینی و مرحوم خوئی صحیح تر از مرحوم آخوند است. وقتی مولا  به عبادت علی رغم مکروهیت، رخصت داده است چنین عبادتی نمی تواند فاسد باشد. پس محل نزاع شامل اینجا نمی شود.

 

Source URL: http://ostadfatemi.com/1399/07/30/%d8%ac%d9%84%d8%b3%d9%87-28-%d8%af%d8%b1%d8%b3-%d8%ae%d8%a7%d8%b1%d8%ac-%d8%a7%d8%b5%d9%88%d9%84-%d8%a7%d8%b3%d8%aa%d8%a7%d8%af-%d9%81%d8%a7%d8%b7%d9%85%db%8c-30-%d9%85%d9%87%d8%b1-1399/

---