جلسه ۲۹ درس خارج اصول استاد فاطمی ۳ آبان ۱۳۹۹

by مدیر مطالب سایت | آبان 3, 1399 5:52 ب.ظ

بسم الله الرحمن الرحیم

الحمد لله رب العالمین، و صلی الله علی محمد و آله الطاهرین

جلسه ۲۹ درس خارج اصول استاد فاطمی حفظه الله

تاریخ: شنبه ۳ آبان سال ۱۳۹۹

[کلاس غیرحضوری]

درس خارج اصول:

ادامه بررسی اقسام نهی در دلالت کردن بر فساد در دخول در محل نزاع:
امر سادس تعریف های مختلف عبادت و معامله:

 

بسم اللّه الرّحمن الرّحیم

تقریر خارج اصول استاد فاطمی حفظه اللّه

تقریر کننده: حسن جودی حاجی محمودلو

جلسه ۲۹       ۹۹/۸/۳

تنبیه

چندین نهی از جمله نهی ارشادی، تشریعی و تخییری مورد اشاره مرحوم آخوند قرار نگرفته است. آیا چنین نهی هایی دلالت بر فساد متعلق های خود دارند؟

نهی ارشادی: که ارشاد به فساد متعلق خود می کند. برای مثال مولا فرموده لا تبع ما لا یُملَک (آنچه تحت مالکیت در نمی آید نفروش) مثل خمر، خنزیر و… . لذا اگر کسی خمرهای خمر فروشی را از بین ببرد ضامن نخواهد بود هرچند خمر در جامعه مالیت داشته و خرید و فروش شود. پس این نهی ارشاد به فساد دارد.

البته گاهی نهی، ارشاد به مانعیت یک چیز دارد. برای مثال مولا فرموده: لا تصلّ فی وبر ما لا یُؤکل لحمه (در پوستین یا لباسی که از مو و پشم غیر ماکول اللحم دوخته شده نماز نخوان) از طرفی لباسی دارد که از موی ببر دوخته شده است اما چون غیر ماکول اللحم است نباید با آن نماز بخواند. زیرا ارشاد به مانعیت دارد و فرقی ندارد که این ارشاد به مانعیت به عنوان قید عدمی[۱][۱] باشد یا به عنوان قید وجودی[۲][۲].

نهی تشریعی: مولا از اعتقاد پیدا کردن به ماموربه با خصوصیتی خاص، نهی می کند. برای مثال مولا به طور مطلق امر به نماز کرده است (نماز در خانه، در مسجد و…). حال اگر این شخص اعتقاد داشته باشد که نماز را فقط باید در فلان مکان بخواند زیرا فقط این نماز صحیح است. این چنین اعتقادی مورد نهی است. زیرا ادخال ما لیس من الدین فی الدین کرده و ماموربه مطلق را مقید کرده است. این گونه نهی را نهی تشریعی می گویند.

مرحوم محقق قوچانی فرموده: نهی تشریعی محل نزاع نیست. زیرا معنای تشریعی بودن نهی، بطلان نماز است.

اشکال: مفاد نهی تشریعی این است که چنین عملی که ناشی از آن اعتقاد است، حرام می باشد. ولی فساد آن معلوم نیست. پس می تواند محل نزاع باشد.

استاد حفظه الله: شاید این اشکال بر محقق قوچانی وارد باشد. زیرا ممکن است شخص عمل حرامی را انجام دهد اما فساد آن معلوم نباشد. زیرا نهی واضحی که دلالت بر فساد کند نداریم.

نهی تعیینی و تخییری:

برای مثال مولا فرموده: «لا تصل فی دار المغصوبه أو لا تجالس الفساق»؛ که شخص هم در دار غصبی نماز می خواند و هم با فساق مجالست می کند (نهی تخییری را جمع می کند).

یا مولا فرموده:  «لا تصل فی الدار المغصوبة» که نهی تعیینی است.

فرق نهی تعیینی و تخییری در این است که در نهی تعیینی، خود عمل حرام می باشد اما در نهی تخییری، جمع بین دو عمل حرام است. بحث در این است که آیا چنین جمعی دلالت بر فساد دارد یا نه، پس داخل در محل نزاع می باشد.

 

_____________

 

[۱][۳] قید عدمی: عدم آن قید در ماموربه شرط است.

[۲][۴] مراد از قید وجوی بودن مانع، این است که بین چنین لباسی و صحت نماز ضدیت می باشد و قابل اجتماع نیست.

 

Endnotes:
  1. [۱]: #_ftn1
  2. [۲]: #_ftn2
  3. [۱]: #_ftnref1
  4. [۲]: #_ftnref2
  5. http://ostadfatemi.com/wp-content/uploads/2020/10/990803-Osul-J029-1.mp3: http://ostadfatemi.com/wp-content/uploads/2020/10/990803-Osul-J029-1.mp3

Source URL: http://ostadfatemi.com/1399/08/03/%d8%ac%d9%84%d8%b3%d9%87-29-%d8%af%d8%b1%d8%b3-%d8%ae%d8%a7%d8%b1%d8%ac-%d8%a7%d8%b5%d9%88%d9%84-%d8%a7%d8%b3%d8%aa%d8%a7%d8%af-%d9%81%d8%a7%d8%b7%d9%85%db%8c-3-%d8%a2%d8%a8%d8%a7%d9%86-1399/