سید احمد فاطمی

جلسه ۳۹ درس خارج فقه استاد فاطمی ۱۹ آبان ۱۳۹۹

بسم الله الرحمن الرحیم

الحمد لله رب العالمین، و صلی الله علی محمد و آله الطاهرین

جلسه ۳۹ درس خارج فقه استاد فاطمی حفظه الله

تاریخ: دوشنبه ۱۹ آبان سال ۱۳۹۹

[کلاس غیرحضوری]

 

درس خارج فقه:

🔸 ادامه بررسی مفاد و مدلول قاعده «الاسلام یجب ما قبله»

🔸 توسعه و ضیق شمول قاعده به عبادات فوت شده و اعمال و افعالی که در حال کفر انجام داده است

 

تقریر: حسن جودی حاجی محمودلو

یا در ایام کفر، زید و دختر دیگری، از یک خانم شیر خورده، برادر و خواهر رضاعی شده اند. حال اگر زید اسلام بیاورد شیر خوردن آنها کان لم یکن تلقی نمی شود.

حکمت عدم شمول این قاعده در برخی موارد

این موارد از عناوین اضافات تکوینیه است. مثلا با خواهر و برادر بودن، مادر و فرزند بودن و… نسبت هایی بین طرفین ایجاد می شود که این نسبت ها گاهی بوسیله ولادت است مثلا زید در ایام کفر از مادرش متولد شده که با اسلام آوردن نمی تواند با مادرش ازدواج کند. هم چنین در شیر خوردن نوزاد دیگر از خانم شیرده، که طبق احکام اسلام بین آن دو رابطه ی مادر و فرزندی برقرار می شود. لذا وقتی عنوان ایجاد شد به مجرد تحقق این عنوان و موضوع، حکم بر آن مترتب می شود. و همانطور که زید با مادری که از او متولد شده نمی تواند ازدواج کند با خانمی که از او شیر خورده نیز نمی تواند ازدواج کند. حال اگر شیر خوردن در ایام کفر بوده باشد پس از اسلام آوردن آن دو نفر، حکم حرمت نکاح بین او و مادر رضاعی اش مترتب می شود.

ان قلت: اگر کسی بگوید معنای حدیث (قاعده جبّ) این است که فعلی که در حال کفر صادر شده است حتی نسبت به آثار تکوینیه کالعدم می باشد. یعنی خانمی که به پسر بچه ای در حال کفر شیر داده باشد پس از اسلام آوردن آن دو نفر، مساله شیر دادن کالعدم می گردد. در این صورت ممکن است گفته شود شیر دادن و یا تولد در حال کفر، سببیتی برای حرمت نکاح در اسلام ندارد.

جواب: این معنا قابل قبول نیست؛

جمع بندی: باید به مفاد حدیث جبّ به عنوان حدیث موثوق به، عمل شود البته بر حسب متفاهم عرفی. مگر اینکه اجماع یا روایتی که مورد عمل اصحاب است در موردی این حدیث جبّ را تخصیص بزند یا حاکم شود.