جلسه ۶۰ درس خارج فقه استاد فاطمی ۱۸ آذر ۱۳۹۹

by مدیر مطالب سایت | آذر 19, 1399 3:57 ق.ظ

بسم الله الرحمن الرحیم

الحمد لله رب العالمین، و صلی الله علی محمد و آله الطاهرین

جلسه ۶۰ درس خارج فقه استاد فاطمی حفظه الله

تاریخ: سه شنبه ۱۸ آذر سال ۱۳۹۹

[کلاس غیرحضوری]

 

درس خارج فقه:

🔸 ادامه بررسی تنبیهات قاعده تقیه

🔸 سوال: چرا به تقیه کردن این همه در آیات خصوصا اخبار مستفیضه بلکه متواتره توصیه شده است؟

🔸 علت آن اهتمام جدی بر تقیه کردن است تا موجب هلاکت شیعیان نشود

 

بسم اللّه الرّحمن الرّحیم

تقریر خارج فقه استاد فاطمی^{حفظه اللّه}

تقریر کننده: حسن جودی حاجی محمودلو

جلسه ۶۰       ۱۸/۹/۹۹

مساله دوم

گاهی برخی عوام یا خواص شیعه، معاشرت با مخالفین را ترک می کردند بخاطر اینکه منجر به تقیه و کتمان حق نشود. لذا در حالت انزوا قرار می گرفتند. در حالیکه از این غافل بودند که ترک معاشرت مضرّات متعددی دارد مثل متهم شدن به بی ادبی و رعایت نکردن عواطف و احساسات انسانی؛ از این رو ائمه معصومین ^{علیهم السلام} شیعیان را به معاشرت کردن با مخالفین دعوت می کردند تا موجب سرزنش توسط مخالفین نشود.

روایات زیادی در این زمینه داریم. برای مثال:

روایت اول: وَ عَنْهُ عَنْ أَحْمَدَ بْنِ مُحَمَّدٍ عَنْ عَلِيِّ بْنِ الْحَكَمِ عَنْ هِشَامٍ الْكِنْدِيِّ قَالَ سَمِعْتُ أَبَا عَبْدِ اللَّهِ ^{علیه السلام} يَقُولُ‏ إِيَّاكُمْ أَنْ تَعْمَلُوا عَمَلًا نُعَيَّرُ بِهِ فَإِنَّ وَلَدَ السَّوْءِ يُعَيَّرُ وَالِدُهُ بِعَمَلِهِ كُونُوا لِمَنِ انْقَطَعْتُمْ إِلَيْهِ زَيْناً وَ لَا تَكُونُوا عَلَيْهِ شَيْناً صَلُّوا فِي عَشَائِرِهِمْ وَ عُودُوا مَرْضَاهُمْ وَ اشْهَدُوا جَنَائِزَهُمْ وَ لَا يَسْبِقُونَكُمْ إِلَى شَيْ‏ءٍ مِنَ الْخَيْرِ فَأَنْتُمْ أَوْلَى بِهِ مِنْهُمْ وَ اللَّهِ مَا عُبِدَ اللَّهُ بِشَيْ‏ءٍ أَحَبَّ إِلَيْهِ مِنَ الْخَبْ‏ءِ قُلْتُ وَ مَا الْخَبْ‏ءُ قَالَ التَّقِيَّةُ.[۱][۱]

امام صادق ^{علیه السلام} می فرمود: برحذر می دارم شما را از انجام عملی که موجب عیب و ننگ ما باشد. اگر فرزند بد باشد، بدی او را به پدر سرایت می دهند و می گویند پدرش او را تربیت صحیح نکرده است. سعی کنید مایه ی زینت و افتخار کسی باشید که به او منتسب هستید و مایه ی ننگ و عار او نباشید. در نمازهای آنها شرکت کنید. از بیماران آنها عیادت کنید. در تشییع جنازه ی آنها شرکت کنید. در کارهای خیر بر آنها سبقت بگیرید. والله که خداوند به چیزی محبوب تر از خبء عبادت نشده است. پرسیدم خبء چیست؟ حضرت فرمود: تقیه کردن.

روایت دوم: مُحَمَّدُ بْنُ عَلِيِّ بْنِ الْحُسَيْنِ فِي الْخِصَالِ عَنْ أَبِيهِ عَنْ سَعْدٍ عَنْ أَيُّوبَ بْنِ نُوحٍ عَنِ ابْنِ أَبِي عُمَيْرٍ عَنْ سَيْفِ بْنِ عَمِيرَةَ عَنْ مُدْرِكِ بْنِ الْهَزْهَازِ عَنْ أَبِي عَبْدِ اللَّهِ ^{علیه السلام} قَالَ: رَحِمَ اللَّهُ عَبْداً اجْتَرَّ مَوَدَّةَ النَّاسِ إِلَى نَفْسِهِ فَحَدَّثَهُمْ بِمَا يَعْرِفُونَ وَ تَرَكَ مَا يُنْكِرُونَ.[۲][۲]

خداوند بنده ای را که محبت مردم را به سوی خود جلب می کند، مورد رحمت قرار دهد. (یعنی) چیزهایی را که آنها خوب می دانند انجام دهد و چیزهایی را که ناپسند می دانند ترک کند.

روایت سوم: قَالَ وَ قَالَ الْحَسَنُ بْنُ عَلِيٍّ ^{علیه السلام} إِنَّ التَّقِيَّةَ يُصْلِحُ اللَّهُ بِهَا أُمَّةً لِصَاحِبِهَا مِثْلُ ثَوَابِ أَعْمَالِهِمْ فَإِنْ تَرَكَهَا أَهْلَكَ أُمَّةً تَارِكُهَا شَرِيكُ مَنْ أَهْلَكَهُمْ وَ إِنَّ مَعْرِفَةَ حُقُوقِ الْإِخْوَانِ يُحَبِّبُ إِلَى الرَّحْمَنِ وَ يُعَظِّمُ الزُّلْفَى لَدَى الْمَلِكِ الدَّيَّانِ وَ إِنَّ تَرْكَ قَضَائِهَا يُمَقِّتُ إِلَى الرَّحْمَنِ وَ يُصَغِّرُ الرُّتْبَةَ عِنْدَ الْكَرِيمِ الْمَنَّانِ.[۳][۳]

خداوند متعال به برکت تقیه، امتی را اصلاح می کند. مثل اعمال درستی که موجب عاقبت به خیری آنها می شود. ترک تقیه امتی را در هلاکت می اندازد. لذا اگر کسی تقیه نکند همان گناهی را که هلاک کننده دارد، تارک تقیه نیز دارد. معنای رعایت تقیه این است که حقوق برادران و خواهران دینی خود را حفظ کند. زیرا عدم رعایت تقیه موجب اذیت شیعه خواهد شد.

روایت چهارم: وَ عَنِ الْمُفَضَّلِ قَالَ: سَأَلْتُ الصَّادِقَ ^{علیه السلام} عَنْ قَوْلِهِ‏ أَجْعَلْ بَيْنَكُمْ وَ بَيْنَهُمْ رَدْماً[۴][۴]– قَالَ التَّقِيَّةُ فَمَا اسْطاعُوا أَنْ يَظْهَرُوهُ وَ مَا اسْتَطاعُوا لَهُ نَقْباً[۵][۵]– قَالَ إِذَا عَمِلْتَ بِالتَّقِيَّةِ لَمْ يَقْدِرُوا لَكَ عَلَى حِيلَةٍ وَ هُوَ الْحِصْنُ الْحَصِينُ وَ صَارَ بَيْنَكَ وَ بَيْنَ أَعْدَاءِ اللَّهِ سَدّاً لَا يَسْتَطِيعُونَ لَهُ نَقْباً.[۶][۶]

ذیل آیه شریفه ۹۶ در سوره کهف که وقتی ذوالقرنین قومی را ملاقات می کند. آنها از یاجوج و ماجوج شکایت کرده و درخواست کمک برای سد سازی می کنند و ایشان قبول می کنند. چنین آمده است:

امام صادق ^{علیه السلام} می فرماید: یک مصداق سدّ آهنین بین مومنین و دشمنان آنها، تقیه کردن است. پس اگر کسی تقیه را ترک کند گویا منفذی در این سد ایجاد می کند.

روایت درباره تقیه بسیار فراوان است برای مثال در باب وجوب التقیة مع الخوف، ۳۵ روایت نقل می کند. عمده ی این روایات بخاطر این است که ائمه معصومین ^{علیهم السلام} می خواستند شیعیان را از حرکت کورکورانه که آینده ی مبهمی دارد باز دارند.

نکته: قبلا نیز گفته ایم که اگر فقیهی به نظر خاصی درباره تقیه برسد عمل ایشان و مقلدین او مشکلی نخواهد داشت اما هر کسی نمی تواند به راحتی تقیه را ترک کند.

 

______________

 

[۱][۷] وسائل الشيعة ؛ ج‏۱۶ ؛ ص۲۱۹

[۲][۸] وسائل الشيعة ؛ ج‏۱۶ ؛ ص۲۲۰

[۳][۹] وسائل الشيعة ؛ ج‏۱۶ ؛ ص۲۲۲

[۴][۱۰] الكهف ۱۸- ۹۵.

[۵][۱۱] الكهف ۱۸- ۹۷.

[۶][۱۲] وسائل الشيعة ؛ ج‏۱۶ ؛ ص۲۱۳

 

Source URL: http://ostadfatemi.com/1399/09/19/%d8%ac%d9%84%d8%b3%d9%87-60-%d8%af%d8%b1%d8%b3-%d8%ae%d8%a7%d8%b1%d8%ac-%d9%81%d9%82%d9%87-%d8%a7%d8%b3%d8%aa%d8%a7%d8%af-%d9%81%d8%a7%d8%b7%d9%85%db%8c-18-%d8%a2%d8%b0%d8%b1-1399/

---