جلسه ۹۷ درس خارج فقه استاد فاطمی ۱۶ اسفند ۱۳۹۹

by مدیر مطالب سایت | اسفند 16, 1399 6:32 ب.ظ

بسم الله الرحمن الرحیم

الحمد لله رب العالمین، و صلی الله علی محمد و آله الطاهرین

جلسه ۹۷ درس خارج فقه استاد فاطمی حفظه الله

تاریخ: شنبه ۱۶ اسفند سال ۱۳۹۹

[کلاس غیرحضوری]

 

درس خارج فقه:

🔸 ادامه بررسی ادله قائلین به نجاست فرزندان صغیر کفار و مشرکین

🔸 استدلال ایضاح الفوائد ج۱ ص ۳۶۴ به آیه ۲۷ سوره ی مبارکه‌ی نوح سلام الله علیه «لایلدوا الا فاجرا کفارا» مردوداست به دلایل مختلف

🔸 به برخی آیات و روایات هم استدلال شده به نجاست اولاد صغار کفار و مشرکین

🔸 اما لقیط (بچه صغیر پیدا شده) که معلوم نیست فرزند کافر است یامسلم ظاهرا محکوم به طهارت است

 

بسم اللّه الرّحمن الرّحیم

تقریر خارج فقه استاد فاطمی ^{حفظه اللّه}

تقریر کننده: حسن جودی حاجی محمودلو

جلسه ۹۷     ۱۶/۱۲/۹۹

در جلسه ی قبل استدلال مرحوم فخر المحققین بر نجاست اولاد صغار اهل کتاب را بیان کردیم.

این استدلال قابل قبول نیست. زیرا ظاهر آیه این است که حضرت نوح ^{علیه السلام} بعد از نهصد و پنجاه سال تبلیغ، از ایمان آوردن آنها مایوس شد و یا از ایمان آوردن فرزندانی که آنها ممکن است به دنیا بیاورند مایوس شد، بخاطر این چنین دعایی کرد. بنابراین نمی توان گفت که هر بچه ای که از کافر متولد شود، کافر حساب می شود.

احتمال مذکور در مجمع البیان نسبت به آیه: می توان گفت که خداوند  در این آیه خبر داده است که این کفار آنقدر فاجر هستند که فقط فرزندانی به دنیا می آورند که بعد از بلوغ  کافر می شوند.

شاید موید بر این معنا این باشد که قبل از کفار، فاجر را آورده است. و یکی از معانی مشهور فجور، زنا است.

جمع بندی: پس دلیل بر نجاست اولاد صغار کفار، سیره ی مستمرّ و حکم به کافر بودن اولاد صغار در صحیحه ابن سنان بود.

البته برخی از روایات و یک آیه نیز آورده شده که دلالت بر نجاست اولاد صغار کفار می کند ولی قابل قبول نیست. از جمله:

روایت اول: رَوَى وَهْبُ بْنِ وَهْبٍ عَنْ جَعْفَرِ بْنِ مُحَمَّدٍ عَنْ أَبِيهِ ^{علیه السلام} قَالَ قَالَ عَلِيٌّ ^{علیه السلام} ‏ أَوْلَادُ الْمُشْرِكِينَ مَعَ آبَائِهِمْ فِي النَّارِ وَ أَوْلَادُ الْمُسْلِمِينَ مَعَ آبَائِهِمْ فِي الْجَنَّةِ.[۱][۱]

اولاد مشرکین با پدران خود در آتش جهنم و اولاد مسلمین با پدران خود در بهشت خواهند بود.

روایت دوم: وَ فِي حَدِيثٍ آخَرَ أَمَّا أَطْفَالُ الْمُؤْمِنِينَ فَيَلْحَقُونَ بِآبَائِهِمْ وَ أَوْلَادُ الْمُشْرِكِينَ يَلْحَقُونَ بِآبَائِهِمْ وَ هُوَ قَوْلُ اللَّهِ عَزَّ وَ جَلَ‏ بِإِيمانٍ أَلْحَقْنا بِهِمْ ذُرِّيَّتَهُمْ‏[۲][۲]. [۳][۳]

فرزندان مومنین ملحق به پدران خود و فرزندان مشرکین ملحق به پدران خود خواهند شد. استدلال شده است به آیه ۲۱ سوره طور که کسانی که ایمان آورده اند و فرزندان آنها که با ایمان خود ملحق به ايشان شدند، ما نيز ذرّيّه‏ شان را به ایشان ملحق می کنیم.[۴][۴]

دلالت آیه و روایات مذکور بر نجاست فرزندان کفار خالی از اشکال نیست. زیرا ممکن است مراد این باشد که وقتی اولاد مومنین بالغ می شوند نوعا ایمان آورده و در نتیجه وارد بهشت می شوند. و نسبت به فرزندان صغار کافر نیز می توان همین را گفت.

مساله: اگر در سرزمینی بچه ای پیدا شود (لقیط) و ندانیم که این طفل، فرزند مسلمان است یا فرزند اهل کتاب، وظیفه چیست؟

اگر اماره ی شرعی بر فرزند مومنین بودن داشته باشیم، مثل اینکه طفل ختنه شده باشد در این صورت حکم آن معلوم است اما اگر اماره ی شرعی نبود مقتضای اصل، طهارت است. اما نسبت به غیر طهارت از احکام باید بررسی کنیم که چه حکمی دارد. هر حکمی که اسلام و اسلامیت، تمام الموضوع یا جزء الموضوع و یا شرط الموضوع آن باشد، آن حکم در اینجا مترتب نمی شود. زیرا باید احراز موضوع شود در حالیکه در این مورد احراز موضوع نشده است. برای مثال کسی به شما پنجاه میلیون داده و گفته است هر بچه ی مسلمان ده ماهه ای که دیدید پنجاه هزار تومان به او هدیه بدهید. حال به این بچه ی پیدا شده نمی توان این هدیه را داد. زیرا موضوع بچه ی مسلمان احراز نشده است. بله اگر اکثریت قاطع آن سرزمین مسلمان باشد، بحثی نیست. زیرا برخی گفته اند بر اساس غلبه می توان گفت او مسلمان زاده است و برخی روایت پیامبر اکرم ^{صلی الله علیه و آله} را آورده اند که «كُلُّ مَوْلُودٍ يُولَدُ عَلَى الْفِطْرَة»[۵][۵].

آیا می توان این دو دلیل را برای احراز موضوع پذیرفت؟ خیر، نمی توان این دو دلیل را به سادگی پذیرفت. زیرا در غالب بودن مسلمین، نسبت به تذکیه چنین چیزی را داریم. مثلا حیوان سر بریده ای پیدا شده و شک در تذکیه شدنش داریم که در اینجا دلیلی وارد شده است که اماره ی بر تذکیه است. اما نمی توان گفت که این دلیل می تواند بر مسلمان بودن آن بچه نیز دلالت کند. زیرا شبیه قیاس خواهد شد و از طرفی دلیل خاصی نسبت به مسلم بودن آن طفل نداریم.

______________

[۱][۶] من لا يحضره الفقيه ؛ ج‏۳ ؛ ص۴۹۱

[۲][۷] الطور: ۲۲. وَ الَّذِينَ ءَامَنُواْ وَ اتَّبَعَتهمْ ذُرِّيَّتهُم بِإِيمَانٍ أَلحْقنَا بهِمْ ذُرِّيَّتهَمْ وَ مَا أَلَتْنَاهُم مِّنْ عَمَلِهِم مِّن شىءٍ  كلُّ امْرِى  بمِا كَسَبَ رَهِين.

[۳][۸] الكافي (ط – الإسلامية) ؛ ج‏۳ ؛ ص۲۴۸

[۹]

[۵][۱۰] الکافی؛ ج۲ ؛ ص ۱۳

 

Source URL: http://ostadfatemi.com/1399/12/16/%d8%ac%d9%84%d8%b3%d9%87-97-%d8%af%d8%b1%d8%b3-%d8%ae%d8%a7%d8%b1%d8%ac-%d9%81%d9%82%d9%87-%d8%a7%d8%b3%d8%aa%d8%a7%d8%af-%d9%81%d8%a7%d8%b7%d9%85%db%8c-16-%d8%a7%d8%b3%d9%81%d9%86%d8%af-1399/

---