جلسه ۱۱۲ درس خارج فقه استاد فاطمی ۳ خرداد ۱۴۰۰

by مدیر مطالب سایت | خرداد 3, 1400 7:02 ب.ظ

بسم الله الرحمن الرحیم

الحمد لله رب العالمین، و صلی الله علی محمد و آله الطاهرین

جلسه ۱۱۲ درس خارج فقه استاد فاطمی حفظه الله

تاریخ: دوشنبه ۳ خرداد سال ۱۴۰۰

[کلاس غیرحضوری]

 

درس خارج فقه:

🔸 قاعده حرمت ابطال واجبات تعبدیه

🔸 اشکال های متعدد استدلال های مذکور

 

بسم اللّه الرّحمن الرّحیم

تقریر خارج فقه استاد فاطمی ^{حفظه اللّه}

تقریر کننده: حسن جودی حاجی محمودلو

جلسه ۱۱۲     ۳/۳/۱۴۰۰

در بحث حرمت ابطال اعمال عبادی دو نظریه مطرح شد و ادله ی قائلین به حرمت بیان شد که اولین دلیل آنها اجماع و دلایل دیگر آنها آیاتی از قرآن مجید و سنت بود که در حال بررسی همین دلیل اخیر بودیم. قبل از ورود به اصل بحث یاد و خاطره شهدای سوم خرداد را گرامی می داریم….

گفتند که روایاتی داریم که جواز قطع عبادت را مشروط به خوف جانی و مالی کرده اند. از جمله صحیحه حریز از امام صادق ^{علیه السلام} که حضرت فرمودند: اگر در نماز واجب بودی و عبد فراری خود یا بدهکار را دیدی، می توانی نماز را قطع کرده و به دنبال عبد فراری یا بدهکار بروی. و اگر دیدی که مار سمی به سوی تو می آید می توانی نماز را ترک کرده و آن مار را بکشی.

همانطور که مشاهده می شود قطع این عبادت مشروط به خوف تلف جانی یا ضرر مالی شده است. مفهوم روایت چنین می شود که اگر چنین خوفی نباشد قطع صلاة مجاز نخواهد بود. بنابراین اگر قطع صلاة فی نفسه با میل شخصی عمل مجازی بود امام ^{علیه السلام} قطع صلاة را مشروط نمی کرد.

اشکال: امر امام ^{علیه السلام} به قطع صلاة و دفع خطر جانی یا مالی ظهور در وجوب دارد پس آن چیزی که امام مشروط کرده «وجوب قطع» است و این مطلب منافاتی با مباح بودن قطع عمل در حالت عادی ندارد.

جواب: امر به قطع صلاة در این مورد امر وجوبی نیست. زیرا ممکن است که شخص طلبی داشته باشد و بدهکار را در بین نماز ببیند اما از طلب خود منصرف شده و نماز را قطع نکند. از طرفی اگر قطع کردن نماز واجب باشد باید گفته شود که این کار صرفا تعبد است. در حالیکه چنین تعبدی قابل پذیرش نیست. لذا وجوب بر دفع ضرر جانی یا مالی معلق نشده است. بنابراین با مفهوم این شرط می توان استنباط کرد که در حالت عادی قطع عمل واجب مباح نیست.

تبصره: البته اگر کسی قائل به مفهوم شرط نباشد می تواند این استدلال را نپذیرد.

تا اینجا ادله ای که برای حرمت ابطال اعمال عبادی مطرح شده بود رد شدند. بر فرض که ما این قاعده را بپذیریم باید گفت که در موارد مختلفی قطع صلاة جائز است از جمله زمانی که حفظ نفس محترمی متوقف بر قطع صلاة باشد. و مواردی دیگری که إن شاء الله در بحث فردا مطرح می کنیم.

 

Source URL: http://ostadfatemi.com/1400/03/03/%d8%ac%d9%84%d8%b3%d9%87-112-%d8%af%d8%b1%d8%b3-%d8%ae%d8%a7%d8%b1%d8%ac-%d9%81%d9%82%d9%87-%d8%a7%d8%b3%d8%aa%d8%a7%d8%af-%d9%81%d8%a7%d8%b7%d9%85%db%8c-3-%d8%ae%d8%b1%d8%af%d8%a7%d8%af-1400/

---