جلسه ۱۱۷ درس خارج فقه استاد فاطمی ۱۱ خرداد ۱۴۰۰

by مدیر مطالب سایت | خرداد 11, 1400 7:27 ب.ظ

بسم الله الرحمن الرحیم

الحمد لله رب العالمین، و صلی الله علی محمد و آله الطاهرین

جلسه ۱۱۷ درس خارج فقه استاد فاطمی حفظه الله

تاریخ: سه شنبه ۱۱ خرداد سال ۱۴۰۰

[کلاس غیرحضوری]

 

درس خارج فقه:

🔸 ادامه بحث قاعده الزام

🔸 امکان الزام طوایف مختلف اهل سنت یکدیگر را بر اساس اعتقاد مذهب خودش یا عدم امکان

🔸 امکان الزام شیعه، شیعه دیگر را با اختلاف فتوای مرجع تقلید خودش یا عدم امکان

 

بسم اللّه الرّحمن الرّحیم

تقریر خارج فقه استاد فاطمی ^{حفظه اللّه}

تقریر کننده: حسن جودی حاجی محمودلو

جلسه ۱۱۷     ۱۱/۳/۱۴۰۰

بحث درباره ی قاعده الزام بود. مدرک و مفاد این قاعده را بیان کرده و مثال هایی برای آن ذکر شد. بحثی مطرح شد که آیا دو مخالف می توانند بر اساس قاعده ی الزام با یکدیگر برخورد کرده و بگویند بر اساس مذهب شما (ی طرف مقابل) معامله باطل است و نتاج آن گاو برای من می باشد؟

علی الظاهر به این سادگی نمی توان در این مورد به قاعده ی الزام تمسک کرد بلکه مدرک دیگری (يَجُوزُ عَلَى أَهْلِ كُلِّ ذِي دِينٍ بِمَا يَسْتَحِلُّونَ) وجود دارد که باید به تمسک شود. این بیان مرحوم علامه بجنوردی است.

اشکال: چه تفاوتی بین روایت «الزموهم بما یلزمون به انفسهم» یا «خُذُوا مِنْهُمْ كَمَا يَأْخُذُونَ مِنْكُمْ» و «يَجُوزُ عَلَى أَهْلِ كُلِّ ذِي دِينٍ بِمَا يَسْتَحِلُّونَ» وجود دارد؟! تعجب در این است که ایشان اصرار دارند که برخورد دو مخالف با هم خارج از مفاد قاعده ی الزام است و بر اساس «يَجُوزُ عَلَى أَهْلِ كُلِّ ذِي دِينٍ بِمَا يَسْتَحِلُّونَ» باید حکم شود. منتهی بحث دیگری نیز مطرح است که ایشان می گویند اگر بخواهیم روایت یجوز علی … را مدرک قرار دهیم، باید لفظ «دین» را به عنوان مذهب تلقی کنیم. اینجا سوالی پیش می آید که اگر در مذهب شیعه، جمعی از مردم مقلد یک مجتهد و جمعی دیگر مقلد مجتهد دیگری باشند. و این دو مجتهد در یک مساله ی فرعی معاملاتی اختلاف فتوایی داشته باشند آیا می توان در اینجا چنین اختلافی را مثل اختلاف دو مخالف (اهل سنت) محسوب کرد؟ مرحوم علامه ی بجنوردی می فرمایند در این مورد نمی توان مثل آن مورد برخورد کرد. زیرا این دو طایفه ی شیعه که یکی از آن ها مقلد آقای زید و طایفه ی دیگر مقلد آقای عمرو است، یک مذهب بیشتر ندارند و آن مذهب اهل بیت ^{علیهم السلام} است.

استاد ^{حفظه الله}: اگر نسبت به شیعه چنین حرفی را مطرح می کنید باید نسبت به مذاهب اهل سنت نیز چنین بگویید. زیرا اصل دین آنها هم اسلام است و تنها علمایشان اختلاف فتوایی دارند. پس  منظور از روایت «يَجُوزُ عَلَى أَهْلِ كُلِّ ذِي دِينٍ بِمَا يَسْتَحِلُّونَ» ادیان مقابل دین اسلام می باشد. بنابراین در قاعده ی الزام بر اساس دو روایات «الزموهم بما یلزمون به انفسهم» و «خُذُوا مِنْهُمْ كَمَا يَأْخُذُونَ مِنْكُمْ» حکم می شود.

موارد تطبیق این قاعده

مسائل مختلفی از قبیل عرض، طلاق و… در اینجا وجود دارد. مثل اینکه اگر شیعه ای با خانمی از اهل سنت بدون اینکه دو شاهد عادل وجود داشته باشد، ازدواج کند. چنانچه این شیعه از دنیا برود و ورثه ی میت شیعه باشند می توانند این خانم را از ارث محروم کنند. زیرا طبق مذهب شیعه این عقد فاسد است.

در جلسه بعد این موارد را مورد بحث قرار خواهیم داد إن شاء الله.

 

Source URL: http://ostadfatemi.com/1400/03/11/%d8%ac%d9%84%d8%b3%d9%87-117-%d8%af%d8%b1%d8%b3-%d8%ae%d8%a7%d8%b1%d8%ac-%d9%81%d9%82%d9%87-%d8%a7%d8%b3%d8%aa%d8%a7%d8%af-%d9%81%d8%a7%d8%b7%d9%85%db%8c-11-%d8%ae%d8%b1%d8%af%d8%a7%d8%af-1400/

---